brouwerij: de Ploeg aan de zuidzijde op het einde van de Markt
lokatie: ter hoogte van wat op de minuutplan percelen L701 (huis, schuur en erf) en L700 (moestuin), oud huisnummer A68 en nieuw huisnummer A70.
opgericht: eerste helft 17e eeuw, maar mogelijk veel eerder
gesloten: voor 1752
eigenaren:
- ?-? Jacob Jansen Smit cum suis
- ?-na 1635 Cornelis Harmanssen Brouwer
- ?-voor 1653 Cornelis Hermanssen Toleners
- Herman Cornelissen Toleners, Adriaen en Joos Cornelissen Toleners
- voor 1653-? Lodewijck Cornelissen Toleners
- ?-1663 Willem Janssen Moermans
- 1663-1666 Henrick Adriaenssen Block
- {1666-1667 Cornelis Aertssen Crol}
- 1667-? Anthonij Franssen Heestermans
- …..
- -1787 Johannes Anthonius de Ruijter †1787
- 1787- de erven van Johannes Anthonius de Ruijter alleen in fideï commis
- Jacoba de Ruijter
- 1806-1825 Cornelis van Weel †1825 (X Paulina Petronella Knipscheer)
inventaris:
1657: de brouwerij had de beschikking over een rosmolen
23 november 1634
Cirnelis Hermanssen, brouwer leent 2.400 Rgld van Thomas Claessen te Turnhout. Onderpand: huis, brouwerij, hof en erf op het einde van de Markt . O: huis en erf van Bartelmeeus Matteeussen, Z: de waterloop, W: huis en erf van Cornelis Claessen Borckelmans en N: ‘sherenstraat. Het huis is nog belast met een hypotheek van 400 gld ten behoeve van Passchier Tappers. Onderpand: onder andere goederen onder Kruisland.
WBA: Roosendaal en Nispen 240, fol. 113v-114r {Img236}.
===
21 maart 1636
Er is een geschil ontstaan tussen enerzijds Cornelis Claes Noutsen als eigenaar van een hof en erf gekomen van Marie Jans, weduwe van Engel Jan Engelen en tevoren van Anthonis Lenertsen Smit (volgens veste van 9 april 1603) en anderzijds Cornelis Harmanssen Brouwer als eigenaar van huis, brouwerij, schuur, hof en erf genaamd de Plouge eertijds gekomen van Jacob Jansen Smit cum suis, dat ligt oostwaarts aan het voorschreven erf, aan de zuidzijde op het einde van de Markt en achter uitkomende op de bansloot van de heer van Lodijk (conform erfdom van 23 maart 1528). Het geschil gaat over een erfscheiding. Op bovenstaande datum buigt de landmeter mr Adriaen Bruijncruijs zich over de zaak. Zijn conclusie is niet beschreven en daarom om wille van vriendschap wordt het volgende overeen gekomen:
WBA: Roosendaal en Nispen; R242, fol. 27v-28r {Img33}.
===
2 december 1649
Lodewijck Cornelissen Harmanssen voor hem zelf en als voogd van zijn minderjarige broeder en zuster Willem en Tanneken, en zich ook sterk makende voor Adriaen Pietersen Block, molenaar te Oosterhout. Jan Harmanssen als oom en voogdvan de zes weeskinderen van de voorschreven weeskinderen van wijlen de voorschreven Cornelis Harmanssen, met namen Aert, Harman, Janneken, Cornelis, Adriaen en Joos waarvan de moeder is Jacobmeijntken Aerts vesten Willem Janssen Moermans in de helft van een huis, hof en erf met brouwerij en rosmolen, schuur en toebehoorten genaamd de Ploech. De wederhelft in gemeenschap met Jacobmeijntken Aerts, nu getrouwd met de koper. O: Bartelmeus Mattheussen en Cornelis Loncken, Z: de bansloot, W: Lijbe Adriaens Smout, weduwe van Cornelis Claes Noutsen en N: ‘sherenstraat. Koopsom 5.250 gld.
WBA: Roosendaal en Nispen, R249, fol. 65r-v {Img80-81}.
===
14 juni 1653
Adriaen Pietersen Block, molenaar te Oosterhout, verklaart dat zijn zwager Lodewijck Cornelissen Tolener, brouwer te Roosendaal, hem en zijn echtgenote Huijbeken Cornelissen Toleners heeft betaald de versterfenisse van hun vader zaliger Cornelis Harmanssen Toleners betreffende de koop van het huis, brouwerij en toebehoorten genaamd de Ploege aan het eind van de Markt, gekomen uit hoofde van hun vader en verkocht aan Willem Moermans.
WBA: Roosendaal en Nispen; R 255, fol, 65r-v {Img74-75}.
===
5 mei 1657
Herman Cornelissen Toleners, Jan Hermansen Toleners als voogd en Hendrick Aertsen als toeziender van Adriaen en Joos Cornelissen Tolener, kinderen van wijlen Cornelis Harmansen Toleners en Jacobmijn Aerts, met decreet van weesmeesteren, vesten Willem Jansen Moermans in een huis, brouwerij, schuur, rosmolen hof en erf en aanbehoorten genaamd de Ploeg op het einde van de Markt. O: met halve gang aan het erf van de erfgenamen van Bartelmeeus Mattheeussen en Cornelis Joosen Loncke, Z: de bansloot of goederen van de heren van Lodijck, W: het huis en erf van Cornelis Claes Noutsen en N: ‘sherenstraat. De koop is de helft van huis, brouwerij en aanbehoorten. Koopsom 4.325 gld. Onderpand het verkochte met de rosmolen. Diverse aantekeningen van betalen. Alles betaald op 29 maart 1663.
WBA: Roosendaal en Nispen; R258, fol. 48r-v {Img59-60}.
===
5 januari 1663
Willem Janssen Moermans vest Pieter Cornelissen, molenaar te Essen als lasthebber van Henrick Adriaenssen Block, molenaar te Roosendaal die ook aanwezig is, in een huis, brouwerij, schuur, hof en erf met alle aangehoorten en genaamd de Ploege op het einde van de Markt , in alder voegen ende manieren soo deselve (jegenwoordigh soo wel de brouwerije ende aencleven belangt, stille staende ende in ongebruijck wesende) geconditionneert. De brouwerij is voor desen gecomen van Cornelis Hermanssen Toleners. De koop is met allen den gevolge van ’t gene rakende de vaten ende verdere gereetschappen der brouwerije etc. vindbaer soude mogen wese maer anders ofte verders niet. O: met halve of gemeenschappelijk gang aan het huis en erf van Adriaen Pauwelse Nellen en achterwaarts aan de schuur en hof van Cornelis Joossen Loncke Z: de waterloop, nevens de Geldelose padt, W: huis en erf van Michiel Smout en N: ‘sherenstraat. Koopsom: 5.500 gld. Borg: Pieter Cornelissen. Met aantekeningen in de marge van de akte.
WBA: Roosendaal en Nispen; R264, fol. 22r-v {Img15-16}.
===
29 december 1666
===
15 januari 1667
Anthonij Franssen Heestermans, koopman in wijnen binnen Roosendaal vernadert een huis, brouwerij, schuur, hof en erf met alle toebehoorten genaamd de Ploege op het einde van de Markt dat Jan Adriaenssen Block als voogd en Thomas Janssen van Bommel als toeziener van de drie weeskinderen zaliger Henrick Adriaenssen Block, molenaar die verwekt zijn bij Anneken Thomas van Bommel verkocht hebben op 29 december 1666 aan Cornelis Aertssen Crol op 29 december 1666. Als onderpand stelt hij zijn huis, hof en erf in de Molenstraat bij de Paardenmarkt waar Jacob Ringers woont.
WBA: Roosendaal en Nispen; R268, fol. 6r {Img18}.
===
5 februari 1667
… huis, brouwerij, rosmolen, schuur, erf en aangehoorten genaamd de Ploege aan de Markt …
WBA: Roosendaal en Nispen; R268, fol. 10r {Img22}
===
7 februari 1667
Jan Adriaenssen Block als voogd en Thomas Janssen van Bommel als toeziender van de drie weeskinderen waar moeder van was Anneken Thomas van Bommel vesten Anthonij Franssen Heestermans als calengierden in een huis, brouwerij,hof, erf met alle toebehoorten henaamd de Ploege op het einde van de Markt. O: met de halve of gemeenschappelijk gang aan het huis en erf van Adriaen Pauwels Nellen, Z: aan de waterloop of de goederen van Lodijck, W: de erfgenamen van Michiel Smout en het huis en erf van Henrick Potters en N: de straat. Koopsom: 4.000 gld.
WBA: Roosendaal en Nispen; R268, fol. 10r-v {Img22-23}.
===
20 november 1752
Testament van Johanna Biersteeckers, die ziekelijk is en weduwe van Adriaen de Ruijter (in leven schepen van Roosendaal), die woont bij haar zuster Jacoba Biersteeckers. Zij legateert aan haar zuster Jacoba Biersteeckers 1) de helft van een huis, schuur, hof en erf aan de zuidzijde van de Markt waar de testatrice samen met haar zuster woont, 2) de helft van een huis, schuur, shuur, hof en erf aangekomen van de erfgenamen van Pieter TImmermans en 3) de meubilaire goederen, huisraad, inboedel en contant geld. Benoemt tot erfgenamen haar kinderen of representanten maar de boedel moet onverdeeld blijven tot het jongste kind de leeftijd van 25 jaar bereikt. Verder nog enkele andere bepalingen.
WBA: Roosendaal; notaris J. van Sinnen, N6793-387 {Img80-83}.
===
30 mei 1778
Mutueel testament van Johannes Antonius de Ruijter en zijn echtgenote Jacoba Bierstekers wonende te Roosendaal. Zij benoemen elkaar over en weer tot erfgenaam.
WBA: Oud-en Nieuw Gastel, notaris S. Tessers, N44-9.
===
17 mei 1806
Johanna Adriana Bosschart wonende te Roosendaal, Jan Schaapen X Maria Jacoba de Ruijter wonende te Breda, Cornelis Lambertus Knipscheer X Maria Jacoba de Rijk wonende te Bergen op Zoom, Michiel Schouteren X Johanna de Ruijter wonende te Roosendaal en Franciscus de Ruijter wonende te Roosendaal als erfgenamen van Johannes Antonius de Ruijter vesten Cornelis van Weel wonende te Roosendaal in een huis, schuur, hof en erf met een halve rijgang gelegen aan de zuidzijde van de Markt. O: Pieter Timmermans, W: het volgende perceel, Z: de waterloop en N: de straat. En nog een huis, hof en erf ten westen van het voorgaande perceel. O: en Z: het voorgaande perceel, W: Dingeman de Rijk en N: de straat. Koopcontract: 1 april 1806. Koopsom: 5.250 gld.
WBA: Roosendaal en Nispen; AMu568, pag. 387-389 {Img203-204}.
===
Cornelis van Weel: memorie van successie; kantoor Roosendaal 4-182
Paulina Petronella Knipscheer: memorie van successie; kantoor Roosendaal 19-181
Schotboek
JS71v (Img112}
Modo Johannes Anthonius de Ruijter als enige erfgenaam van de onderstaande juffr. J. Biersteekers volgens testament van 30 mei 1778 (notaris Tessers te Gastel)
Jacoba Biersteekers in eigen naam voor de ene helft en nog als legaat van hr zuster Johanna Biersteekers volgens testament van 20 november 1752 (notaris J. van Sinnen) in een huis en erf de Ploege op 20£
Item een erf gekomen van de weduwe Adriaen Nellen op 3£
Item een huis en erf op 17£
Habet Jacoba Catharina de Ruijter als erfgename van haar oom Johannes Anthonius de Ruijter, overgeboekt fol. 27 NCMa.
===
NCMa27r {Img28}
De erven van Johannes Anthonius de Ruijter als zijnde de onderstaande erfgoederen alleen in fideï commis bezeten.
Jacoba de Ruijter uit haar oom wijlen Johannes Anthonius de Ruijter schot fol. 71v, 336 en 456 bij testament voor schepenen van Wouw van 14 september 1786 een huis, hof en erf aan de zuidzijde van de Markt genaamd de Ploeg op 20£
Item een erf bij het voorschreven huis, gekomen van de weduwe Adriaen Nellen op 3£
Item een huis en erf ten westen van het voorschreven huis op 17£
Habet Cornelis van Weel bij veste van 17 mei 1806, pag. 387, vide fol. 44v hierachter
===
NCMa44v {Img..}
Cornelis Janse van Weel uit Jacoba Catharina de Ruijter fol. 27 bij veste van 17 mei 1806, pag. 387 een huis, schuur, hof en erf met halve rijgang aan de zuidzijde van Markt genaamd de Ploeg op 23£
Item een huis, hof en erf gelegen te westen van het voorgaande perceel op 17£
de buren
1 juni 1729
Johanna Govertz de Jong begijntje voor 3/8 part, Andries Cornelisse Tholenaer, Cornelis Lodewijnen Tholenaer en Nicolaes Lodewijnen Tholenaer samen voor 3/8 part, Hubertus Smout nammens zijn moeder Jacomina Schijven weduwe van Cornelis Smout voor 1/8, Leendert van Ackeren, Cathelijn Matthijssen Smout weduwe vanJan Leendertz van der Beek geassisteerd door de voornoemde Leendert van Ackeren, Hendrick Cornelissen Heijnen namens de kinderen van Andries Adriaens Heijnen en Pieter Pietersen Deumen voor zichzelf en de voornoemde Cathalijn Matthijssen Smout zich sterk makende voor haar absente broeder Rochus Matthijssen Smout en absente zuster Elisabeth Matthijssen Smout en de voornoemde Pieter Pietersen Deumen nog voor zijn absente broeder Marijnis Pieterse Deumen en voor de verdere absente erfgenamen samen voor 1/8 part vesten Pieter Timmermans in een huis, hof en erf op de zuidzijde van de Markt. O: de weduwe van Hendrick Biersteeckers, W: Johan Bartholomeus van Barel, Z: de weduwe van Nicolaes Mouwen en N: de Markt. Koopconditie: 16 augustus 1728. Koopsom 45 gld.
WBA: Roosendaal en Nispen; R328, fol. 56r-57r {Img63-64}.
JS171v {Img112}
Cornelis Lodewijck Tholeners en Jan Christiaenz van Innevelt voor 3/4 en de weduwe van Adriaan Smout en Willem Smout voor 1/4 part uit Cornelis Claes Cornelis Noutsen een huis en erf op 17£
Habet Pieter TImmermans bij veste van 1 juni 1729, overgezet fol. 27.